چكيده

با توجه به وابستگى متقابل حقوق جزا و جرم‏شناسى و اينكه جرم‏شناسى، دانش جرم بوده و واكنش اجتماعى بخش مهمى از جرم‏شناسى را تشكيل مى‏دهد و همچنين با عنايت‏به نقصها، معايب، ضعفها و كمبودهاى جرم‏شناسى سنتى و اصيل در تبيين پديده مجرمانه و انتقادات شديد جرم‏شناسان راديكال (بنيادى، انتقادى، جديد) از جرم‏شناسى سنتى، مى‏توان گفت كه شكل گيرى، محتوا و جهت گيريهاى جرم شناسى آينده نه تنها شديدا تحت تاثير تحولات آتى جرم، حقوق جزا و واكنش اجتماعى (نگرش جامعه نسبت‏به جرم و انحراف، فلسفه كيفرى جامعه، شيوه‏هاى رسمى و غير رسمى كنترل اجتماعى و ضمانت اجراهاى كيفرى) خواهد بود; بلكه داراى جهت گيرى سياسى، ارزشى و دستورى، جامع گرايانه بوده و به مطالعات تاريخى، مطالعات تطبيقى و همچنين جامعه شناسى حقوق بيشتر توجه خواهد داشت.

جرم شناسی دانشی است که به تبیین علل و عوامل وقوع جرم می‌پردازد تا از طریق کنترل و مهار آنها به پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح و درمان مجرمان دست یابد. در تعریفی دیگر می‌توان جرم‌شناسی را «علمی [دانست] که عوامل و فرایندهای کنش جنایی را بررسی می‌کند و از آغاز شناخت این عوامل و فرایندها، بهترین استراتژیها و فنون را برای جلوگیری و در حد امکان تقلیل این شر اجتماعی تعیین می‌کند.» 
جرم‌شناسی به دو دورة ماقبل علمی و عملی تقسیم شده است و آنچه باعث این تقسیم شده، روش مطالعه و بررسی پدیدة مجرمانه است؛ به این معنا که اگر شیوة بررسی صرفاً تعقلی و بدون استفاده از روشهای علوم تجربی ـ یعنی مشاهدة عینی واقعیات و ارائة تئوری یا نظریه‌پردازی و آزمایش ـ باشد جرم‌شناسی ماقبل علمی است، اما در صورتی که از روش علوم تجربی ـ یعنی آنچه در علوم طبیعی همچون فیزیک و شیمی و پزشکی و... به کار می‌رود ـ استفاده شده، با جرم‌شناسی علمی مواجه هستیم...

چنانکه از آثار صاحب‌نظران استنباط می‌شود  راهبردها و روش‌های اصلاحمجرمان ، به دسته‌های ذیل تقسیم می‌گردد .

مقدمه

چنانکه از آثار صاحب‌نظران استنباط می‌شود راهبردها و روش‌های اصلاح مجرمان ، به دسته‌های ذیل تقسیم می‌گردد .

الف. رویکرد قانون گذارایران به اصلاح مجرمان از طریق مجازات کردن.

ب. رویکرد قانون گذارایران به اصلاح مجرمان از طریق تدابیری ضمن مجازات حبس

ج. رویکرد قانون گذارایران به اصلاح مجرمان با استفاده از مجازات‌های اصلاحی تربیتی غیر اززندان.

د. رویکرد قانون گذارایران به اصلاح مجرمان از طریق روش‌های غیر کیفری

در همین چارچوب رویکرد قانون گذار ایرانبه اصلاح مجرمان باید  در همه محورهای فوق ملاحظه تقدیم می‌گردد ،بدیهی است در برخیقوانین دو یا چند رویکرد در کنار هم مطرح شده است .

بر این پایه تلاش می‌کنیم نکاتی در  خصوص رویکرد قانون گذار ایران به اصلاح مجرمان در محور ذیل تقدیم نماییم .

- 1اصلاح مجرمان در سیاست‌های کلی نظام 12 /8/ 82

- 2اصلاح مجرمان در قانون اساسی

- 3اصلاح مجرمان در قوانین و مقررات عادی کیفری   (که خود به سه محور فرعی تقسیم خواهد شد)

بدون ترديد يکي از جرايمي که در هر بار ارتکاب انزاجار عمومي را به شدت بر مي انگيزد ، اسيدپاشي است . علت اين انزجار را علاوه بر صدمات جدي و بعضاً جبران ناپذيري که به قرباني جرمي وارد مي شود بايد در انگيزه ي مرتکب جستجو کرد . اين جرم که معمولاً روي صورت قربانيان انجام مي گيرد ، عموماً به انگيزه ي تباه ساختن آينده و گوشه نشين کردن دائمي قرباني انجام مي گيرد که متاسفانه در عمل نيز چنين شده و قرباني جرم تا مدت هاي طولاني و حتي تا پايان عمر از بند لطمات جسماني و رواني اين جرم خلاصي نخواهد يافت . با اين وجود اين جرم از جرايمي است که در کتب و مقالات حقوقي مهجور مانده و کم تر مورد تحليل حقوق دانان و ارباب نظر قرار گرفته است .

1. تعريف جرم و ذنب (گناه )

جرم: اصل الجرم قطع الثمره عن الشجر... و استعير ذلك لكل اكتساب مكروه. جرم در اصل معناى لغوى به معناى جدا كردن ميوه از درخت است و اين واژه براى اكتساب هر كار ناپسند استعاره گرفته شده است.1اثم: الاثم و الاثام اسم للافعال المبطئة عن الثواب و جمعه آثام و لتضمنه لمعنى البُطء و قوله تعالى: فيهما اثم كبير. (بقره: 219) اى فى تناولهما ابطاء عن الخيرات. إثم و أثام اسم براى كارهايى است كه دوركننده از ثواب مى باشد و جمع آن آثام است كه متضمن معناى بُطء (كندى و دورساختن) است و كلام خداوند كه مى فرمايد: «شراب و قمار إثم بزرگ است» بدين معناست كه استفاده از آن دو موجب دورى از نيكى ها مى گردد.2

ادامه دارد...
 

اعتيادچيست؟

اعتياد بر پايه 3 ويژگي تحمل، محروميت و اشتياق قابل تعريف است.

«اعتياد و يا وابستگي دارويي عبارت است از نوعي مسموميت مداوم و يا متناوب كه بر اثر مصرف تدريجي برخي از تركيبات شيميايي طبيعي و يا مصنوعي در فرد ايجاد شده، كه در نتيجه باعث مشكلات متعدد فردي و اجتماعي مي شود و با شاخصه هاي زير مشخص مي شوند.»

الف - تمايل مفرط يا ميل اضطراري براي ادامه مصرف دارو و به دست آوردن آن به هر طريقي كه ممكن است.

ب - تمايل به افزايش تدريجي مقدار ماده يا داروي مصرفي كه به نام فزون طلبي و يا اشتياق به مصرف مشهور است.

ج - وابستگي بدني يا رواني.

با توجه به تعريف ارائه شده تعريف 3 واژه ديگر در رابطه با اعتياد يا وابستگي دارويي ضروري است. اين 3 واژه عبارتند از: وابستگي، تحمل و سندرم محروميت.

وابستگي:

وابستگي عبارت است از يك حالت رواني و گاهي جسمي كه در نتيجه اثرات متقابل دارو و يا مواد مخدر و موجود زنده بر يكديگر ايجاد شده و توسط واكنشهاي رفتاري و رواني مشخص مي شود و از 2 بعدقابل بررسي است.

الف - وابستگي جسماني:

تا زماني كه مصرف ماده مخدر ادامه دارد، وابستگي فيزيكي آشكار نمي شود. هنگامي كه ماده مربوط براي مدتي به بدن نرسد، علايم آن ظاهر مي شود، مي تواند گاهي شديد و خطرناك باشد. بروز علايم ترك و يا كمبود رابطه مستقيم با نوع و مقدار مواد و نيز مدت زمان مصرف ماده دارد.